O opio do pobo
O pasado sábado, antes de que os aspersores de San Siro comezasen a funcionar, antes de que o persoal de limpeza deixase o vestiario a punto para as superestrelas, antes de que os recollepelotas saltasen ao campo no que levaban pensando durante varias noites en vela, antes de todo iso… en España empezaron a levantarse dedos índice. Non falla. Eran os dedos de advertencia deses que, antes de cada partido de fútbol importante, alertan sobre o poder do «opio do pobo».
Acompañando o alzamento de falanxe cun chasquido de lingua, unha elevación de cellas e unha rítmica sacudida de cabeza, laiábanse da infinita estulticia do xénero humano, máis pendente do balompé que da ética e a estética. «A saber que nos (realmente quere dicir «vos») colarían no BOE mentres estabades discutindo sobre o orsai de Sergio Ramos». «Toda España pendente do televisor mentres Rajoy recorta os nosos dereitos» (hai unha variante na que Rajoy pasa o día lendo o Marca, polo que tería que ser substituído polo recortador de dereitos de garda). «¿Por que terá máis audiencia un partido da Fiorentina ca o seminario ‘Lacan y la política: una introducción’ en La Morada de Podemos?». Miles, en fin, de actos de egoísmo e burricie que teñen único responsable: ti, absorto ante a retransmisión o partido en vez de cambiar inmediatamente a Telesur.
O rasgado das vestiduras dos gardiáns da ética pública ten dous piares, ambos radicalmente falsos. O primeiro deles, supoñer que os seus intereses son máis decentes e elevados ca os teus. É dicir: que realmente contribúe máis ao progreso da humanidade discutir sobre os estroboscópicos conceptos que introduce o último libro de Íñigo Errejón ca sobre as calidades técnicas da última fichaxe do Deportivo. Discutible, canto menos. Por sorte, non hai ningunha escala que nos permita medir obxectivamente a utilidade de que a xente adique o seu tempo e os seus recursos mentais a un asunto ou a outro.
O segundo alicerce deste soberbio pensamento parte da base de que somos incapaces de estar preocupados por dúas cousas á vez. Que o interese no fútbol anula ao instante calquera viso de intelectualidade ou conciencia que puidese haber dentro de nós. Que é imposible estar pendente da final da Champions e das primarias do PSdeG. Que non podes á vez ser un acérrimo barcelonista e estar moi concienciado cos conflitos armados en Sudán do Sur. Este razoamento —podemos explicarlles aos do índice levantado— leva a unha conclusión absurda: se fose indecente ver o fútbol mentres hai xente que o pasa mal no mundo, tamén o sería estar na casa lendo unha boa novela en vez de estar facendo as maletas cara a Siria para combater a Daesh.
Non deixemos que ninguén nos diga por que é adecuado alegrarse, entristecerse ou emocionarse e por que non. Mentres o sanedrín sigue imaxinándose que se eleva no podio da superioridade moral, a xente corrente —a verdadeira xente corrente— se elevará de verdade na fonte da praza América ou na de Catro Camiños. Así, mentres uns, coa frente enrugada, se atribuirán en Twitter o monopolio do sorriso, os demais, a costa do fútbol, da gastronomía, do cinema ou de calquera outro vicio hedonista, viviremos a verdadeira alegría.
