Unha Casa Branca de naipes
(Este artigo está 100% libre de spoilers, fóra dalgunha cousa dos primeiros tres capítulos que, ó ritmo que vai a febre por House of Cards, xa han ser vox populi)
O máis abraiante de House of Cards non é que sexa, xunto con The West Wing, a mellor serie de ficción política da historia; nin que Frank Underwood sexa unha das personaxes máis maquiavélicas (no amplo senso da palabra) que xamais rompeu a cuarta parede; nin sequera que a trama sexa trepidante e enganche dende o primeiro momento: o máis absolutamente fascinante desta serie é que nunca terá unha versión española. Imaxinade: sería a historia dun afiliado ó PSOE (que fose de calquera outro partido espertaría suspicacias) dende a súa xuventude como acampado no 15M (nesta parte meteríase na súa pel Hugo Silva) ata que pasou polo aro do carné das Xuventudes Socialistas, co ambicioso obxectivo último de entrar na cota do seu partido ó Senado. Unha vez alí, xa interpretado por Antonio Resines, a trama chegaría ó seu punto álxido nos debates sobre política agraria que mantería cun rexo senador conservador, incriblemente similar a Vicente Martínez Pujalte, que encarnaría Jesús Bonilla.
Unha vez desterrada toda posibilidade de que a serie cruce o Atlántico con destino ós despachos de Mediaset, podemos xa concentrarnos en House of Cards coa mente serea. O guión, visto dende a fría sinopse wikipédica, pode non resultar demasiado atractivo: a historia de Frank Underwood, un majority whip demócrata que, despois de sentirse traizoado polo presidente dos Estados Unidos, do seu propio partido, comeza unha carreira cara a arriba sen cimeira coñecida. Aínda que no primeiro chanzo da súa ascensión a motivación puidese ser a vinganza ou o rancor, o motor que o impulsa é unicamente unha ambición sen límites.
Underwood, xunto ó seu fiel Doug Stamper
House of Cards non se anda con exquisiteces. Non explica pormenorizadamente as interioridades do sistema político americano, nin se detén a analiza-lo contido (seguro que interesantísimo) das leis para as que Underwood tenta consegui-los votos no Congreso. Só pon o foco no máis descarnado, brutal e visceral do que se vén chamando “o xogo político”. Pinta os corredores e despachos de Washington como unha partida de xadrez na que as pezas que caen non son colocadas docemente nunha marxe do taboleiro, senón que son despedazadas sen piedade e tiradas a metros de distancia da mesa de xogo.
As pezas que caen non son colocadas nunha marxe do taboleiro, senón que son despedazadas sen piedade e tiradas a metros de distancia
E na versión deste milenario xogo que practican no Capitolio, Underwood, que interpreta un Kevin Spacey maxistral, é un Bobby Fischer frío, calculador e despiadado. En Breaking Bad, a posición do espectador respecto a Walter White desprazábase da compaixón á admiración, para dar paso despois á carraxe. House of Cards consegue que sintamos todo isto respecto a Frank Underwood… á vez. Menos compaixón, pois o whip —que en certos momentos parece practicamente omnipotente e cun sino vencedor ineludible, coma o Deportivo na Segunda División— non inspira ningunha. Diríase que o seu momentum dura as dúas temporadas da serie… agás en certos momentos que, como broche de ouro á trama, se lle ve mesmo humano. Underwood eleva o pragmatismo e o cinismo ós seus máximos expoñentes, é manipulador e interesado… pero, non obstante, consegue que o seguidor da serie lle desexe que triunfe. No seu camiño cara á cimeira dese castelo de naipes, Underwood semella ter tódalas cartas marcadas: manipula a prensa ó seu antollo, dispón en Doug Stamper, o seu xefe de gabinete, (unha das personaxes máis logradas da serie) dun servizo da información moito máis potente cá NSA e consegue que aqueles cuxa cabeza pisa para ascender lle acaben dando o pulo final cara ó curuto da montaña.
O espectador que espere ve-lo rostro humano de Underwood na relación coa súa muller, Claire, levará unha gran decepción. O matrimonio que forman as personaxes de Spacey e Robin Wright aseméllase máis a unha próspera simbiose política. Claire Underwood dista moito de se-la sherpa do seu marido na súa imparable ascensión: é as súas pernas e a metade da súa cabeza. Irresistiblemente atractiva en tanto que muller empoderada e intelixente, a medida que profundamos nos segredos do seu matrimonio e a súa misteriosa vida sexual chegamos mesmo a replantearnos a natureza do elo que une a dous namorados.
Cun ritmo cadencioso, equidistante da lentitude (soporífera ás veces) de Breaking Bad e do trepidantes que resultan os saltos de trama de The Wire, arredor dos Underwood danzan unhas personaxes talladas con abraiante precisión por Beau Willimon e os seus guionistas: o pusilánime presidente Garrett Walker, o xoguete roto Rachel Posner, o alcohólico congresista Peter Russo, os atrevidos xornalistas Zoe Barnes, Lucas Goodwin e Janine Skorsky; Remy Danton, antigo discípulo de Underwood e a súa auténtica besta negra, e o poderosísimo Raymond Tusk compoñen, xunto a moitos outros, o ecosistema no que o ambicioso whip ten que se mover. Algúns son predadores coma Frank (con maior ou menor habilidade cazadora) outros son vítimas en potencia. A súa danza acompasada vai engarzando un guión que, malia a enorme cantidade de sucesos políticos que plasman en tan só dúas temporadas, non perde case nunca a coherencia —a excepción, quizais, a estraña e aceleradísima evolución que sofre, en cuestión de semanas, a duradeira relación do presidente Walker co seu mellor amigo e confidente—, aínda que si o realismo conforme o cariz das intrigas políticas vai collendo un regusto cada vez máis acre.
Arredor dos Underwood danzan unhas personaxes talladas con abraiante precisión por Beau Willimon e os seus guionistas
Parecía imposible que dos corredores do Capitolio puidese saí-la trama dunha ficción política que deixa de lado os segredos da función pública para, no seu lugar, presentar ó espectador a partida de xadrez máis salvaxe da historia. Os movementos dos alfís, torres e cabalos de House of Cards profundan, máis que nos vericuetos da política, nas relacións humanas. Frank Underwood parece, dende os primeiros compases da serie, controlar todo o taboleiro, mais ten que resignarse a non poder controlar os movementos dalgunhas das pezas. Conseguirá da-lo xaque mate?
Toc toc
