Dúas horas de escravitude
Dise que o ser humano é o único ser vivo capaz de caer dúas veces na mesma pedra… a non ser que a pedra sexa demasiado grande. Por iso, entre a osmose e a percusión, é este segundo método de aprendizaxe o máis eficaz para a nosa especie. Para que algo nos quede claro é preciso que sexa a base de hostias. He aí o único motivo polo que achegarse ó cine a ver 12 años de esclavitud: para non volver caer nunca xamais en semellante trampa e, ademais, para non enganarnos e crer que Steve McQueen (o verdadeiro e xenuíno Steve McQueen das motos e as persecucións) non morrera e comezara a dirixir películas.
Non, ese non é o Steve McQueen que dirixiu 12 años de esclavitud; é outro. É o mesmo que debutara dun xeito inquedante con Hunger e producía a súa primeira oda ó sono e ó sopor con Shame. Desta volta, superouse no seu afán por aburrir, pero con 80 millóns de dólares máis de orzamento e sen tan sequera escribir el a película. Non se pode dicir que non gañe en rendibilidade, canto menos.
Este Steve McQueen é británico e ben merecería unha persecución, pero na vida real, por acurralar a tantos millóns de espectadores nas salas de cines. Só faltou o gas.
Este Steve McQueen é británico e ben merecería unha persecución, pero na vida real, por acurralar a tantos millóns de espectadores nas salas de cines. Só faltou o gas. 12 años… plantéxase coma unha historia real (baseada na novela do protagonista) na que un negro neoiorquino, perfectamente asentado na incipiente burguesía do século XIX, é enganado, secuestrado e levado ó sur do país, onde aínda non se abolira a escravitude. Alí, vilmente aldraxado e ignorado, vai pasando polas mans de diferentes negreiros na súa busca frustrada por amosar a súa verdadeira identidade e dignidade (moi superior á do resto dos negros analfabetos, intúese) que o devolvan ó seo da súa familia e lle permitan ignorar a realidade da metade máis rancia do país.
É igual. Á metade da peli deixa de importar que o consiga ou non. O espectador xa foi devorado. Xa está encadeado á butaca e foi aducido e esgazado por planos de lategazos, palizas e demais desprezos racistas. ‘Que malos eran estes negreiros!’, pensamos todos os que ata a data estivéramos a prol da escravitude. Así, entre lamentos e piedade transcorre a película. Máis escenas que retumbarán durante toda a noite nas nosas conciencias e algún que outro alarido de dor pensado para reivindicar, por un xogo de contrastes, a fermosura e pureza da liberdade actual de tódalas razas. No entanto, a impotencia de quen quere axudalo e non pode (por non loitar contra o sistema) e a incógnita igualmente frustrante do que estará acontecendo coa familia que o prota deixou en NYC. A dureza dos traballos que realiza é directamente proporcional á lonxitude dos planos das bágoas que escorregan polas meixelas dos pobres escravos e, aínda que non se pode confirmar, ó poder de absorción que exercen os beizos descomunais de Chiwetel Ejifor, cuxo dramatismo está á altura do de Kate Winslett en Titanic, por poñer un exemplo.
O tremendismo faise dono da sala alimentado tamén por un maniqueísmo exacerbado co que os distintos personaxes desfilan pateticamente sen máis transcendencia e profundidade que a necesaria para incrementar o apetito democrático do espectador. Os malos son malísimos e os bos carrexan unha desesperación desbocada. Só se pode destacar a un Fassbender que consigue interpretar con algo de decencia ó seu tirano e a un Brad Pitt que tivo olfacto dabondo como para saber limitar a súa aparición a uns minutos testimoniais nos que o seu descaro chega coma unha ducha no inferno.
Agora só queda comprobar se dende o propio Hollywood se valorará que a impersonalidade na que tanto se está a prodigar durante os últimos anos sexa imitada polos directores do outro lado do Atlántico
Á marxe disto e do previsible que resultan os acontecementos, a historia tampouco dá moito máis de si. O aire transcendental, ata épico, semella unha parodia de si mesmo e tanto dramatismo resulta máis ben unha redundancia. A fotografía, cando é quen de ir alén dos careto anchísimo e acaparador de Chiwetel Ejiofor, é certamente interesante por como retrata o sur estadounidense e complementa o preciosismo visual duns escenarios perfectamente retocados, uns escravos marabillosamente maquillados, unha sucidade impecablemente disposta…
Moi ben. Das favoritas para os Oscar e xa avalada polo resultado dos BAFTA. Á fin e ó termo, se a esperanza dos autores británicos é rematar coma o Hollywood do futuro, con ese aséptica pátina de perfeccionismo visual e historias sen contido, esta será unha sólida base sobre a que asentarse. Agora só queda comprobar se dende o propio Hollywood se valorará que a impersonalidade na que tanto se está a prodigar durante os últimos anos sexa imitada polos directores do outro lado do Atlántico.