Sobre a crónica do descenso do Celta
Penalti a Bermejo en Mallorca non sinalado. Expulsións por mans involuntarias de Cabral. Lesión de Hugo Mallo. Gol anulado a Túñez en Sevilla. Mala sorte en Granada. A cor celeste que aínda non fuxiu das bancadas. Remontada do Rayo. Partido nefasto ante o Athletic. Partido lamentable ante o Mallorca. Partido desesperante en Getafe. 34 puntos e aínda había opcións. So facía falla o único que ó Celta non adoita pasarlle: unha carambola.
Hai un par de semanas, trala derrota do Celta ante o Betis, un amigo dicíame, non sen sorna: “mandáronme escribir no xornal un artigo para cando o Celta descenda esta fin de semana en Valladolid”. “Ti mesmo”, contesteille. “Se baixa, axúdoche”.
O certo é que o equipo non quedara moi vivo tras perder aquel partido pero, posiblemente, a invalidación do famoso gol de Túñez foi moito máis útil que se subira ó marcador. Foi asumir que dende entón no había nada que perder e que non se ía regalar nada (máis). Foi, en primeira instancia, un acceso de pereza para todos aqueles que iamos seguir vendo os partidos, foran contra a Real Sociedade ou contra o Lugo, pero foi tamén unha sensación de levedade que nos empurrou a confiar nun milagre.
Amais de na prensa, era un descenso que se daba por feito en Loterías y Apuestas del Estado, ó non incluír na quiniela de antonte os partidos nos que non se xogaría nada, como o de Balaídos. Asumíase tamén nos bares, nas casas de apostas, nas matemáticas, nas igrexas e mesmo nos velorios. Pero os que coñecíamos ó Celta sabiamos que non era exactamente así. Sabiamos que, de baixar, tería que ser no derradeiro partido, coa mel nos beizos, co corazón desfeito e os ollos empapados. Así que houbo algo que se resistía a someterse ás estatísticas. Houbo alguén que dixo: “Témolo todo perdido, pero… e se non, que?” Un sentimento de responsabilidade se estendía pola cidade. Bandeiras, camisetas, comentarios de apoio, portadas dos xornais, entradas esgotadas… Había que termar dos rapaciños. Coma o ano pasado, eles estaban ó noso cargo e nós tamén ó seu. O Celta era un todo indivisible, un bicho inefable de milleiros de persoas de tódalas formas e cores no que ningún importaba máis ca outro.
Un xogo de pés estroboscópico de Aspas esnaquiza a Colotto. Balón no centro da área. Insa marca. Griezmann marca tamén. Bufandas que viran coma muíños. 20 últimos minutos de tensión. Córner no derradeiro intre para o Espanyol. Silencio. Non pode ser. Pero é. O Celta é de Primeira.
Ata aí o que se viu antonte, mais, se cadra, esta é unha historia que se remonta a hai algo máis de tempo. Decateime tralo partido, cando en Praza América alguén se me botou enriba: “isto cambiou, tío”. Era un veciño de toda a vida. O mítico celtista de sempre. Un tipo delgado, moreno, duns corenta anos. Pantalón vaqueiro, camiseta do 2004 e despeiteado pola euforia. “Agora sodes todos novos. Agora vénse as cousas distintas. O outro día, despois de perder contra o Betis, a miña filla díxome que fóramos a Valladolid. Eu díxenlle que nin de coña, que non tiñamos nada que facer, pero ó final convenceume. E tiña razón, joder! Salvámonos porque cremos que podiamos salvarnos. Vós sodes novos e os xogadores tamén”.
E efectivamente, nunha Gran Vía celeste, marchei pensando que hai tan só catro anos o sentir celtista era unha pura extensión dos martelos dos estaleiros de Beiramar e o gris dos edificios de Vigo. Sempre co “NON” na boca. Unha escola totalmente cartesiana. Escéptica ata a medula, reticente, dubitativa.
“Avoa, hoxe puxémonos en postos de ascenso!”
“Nooon. Que va!”, contestábame negando o que xa ocorrera.
Era unha filosofía que agochaba a testa cando os rivais superaban o noso medio campo e asumía as derrotas para evitar grandes desgustos. Pensabamos, existiamos, razoabamos as nosas probabilidades e dubidabamos. Penalti a favor. “Pff.. Para tiralo fóra, que non o piten”. Toda unha corrente de pensamento curada de espanto, forxada a golpes en finais de temporada que nin Hitchcock tería planeado, penaltis marrados, lesións inesperadas, finais de Copa esquizoides, goles legais anulados, partidos comprados, futbolistas mercenarios, burocracia despiadada, ascensos impugnados…
Alí, naquela Gran Vía ateigada de bufandas e bandeiras, intentei asumir o que pasara. Levo demasiado tempo no mesmo asento vendo como todo o que está de cara se pode poñer en contra e como todo o que está negro pode coller gangrena. O córner do derradeiro minuto fíxome pensar que se trataba do Celta, mais o asubío final e a xente sobre o céspede deixáronme espichado no asento. Estaba claro que tiña que ocorrer algo máis. Co Celta sempre hai un último minuto, un último berro, algo. “De verdade que o conseguimos, avoa?” “Que nos imos salvar”. Non obstante, eu diría que si. Diría que quedamos en Primeira, eh. Non sei. Igual engaden 25 minutos en Riazor, ou se cadra houbo algún erro en Matrix, pero mira toda esa xente; algo estará a celebrar. E cinco minutos máis tarde eu tamén corría polo medio do campo e me tiraba no céspede. As zancadas eran lentas e ía con medo a mancharme porque seguía sen telas todas comigo. E así seguía pola Gran Vía. Incluso cantaba, pero en voz baixa. Para os que levamos arrastrándonos polas lameiras de segunda, os que animabamos con asubíos, os que perdiamos unha tarde de praia para encaixar dous goles no derradeiro minuto… Para todos eses, facía falla unha demostración empírica de que nos salváramos. Daquela, por se acaso, aínda me preguntaba como axudar ó meu amigo co seu artigo sobre o descenso do Celta. Para comezar, unha gran idea, un bo titular: “Crónica dun descenso anunciado”. Algo tan metaxornalístico, cunha referencia literaria culta e, ante todo, orixinal. O estilo sería directo, sobrio. Sen caer no vitimismo pero sen esquecer un toque sentimental. Empregaríamos unha especie de técnica indutiva: analizando tódolos factores, concluiríamos os motivos que levaron a que o Celta da temporada 2012/2013 baixase a Segunda. Que foi o que non fixo posible a salvación?
- Carteira e non canteira: Como dicía o meu veciño, os xogadores eran novos, moi novos, pero a diferenza doutros anos, aínda por riba eran da casa. Álex López máis preocupado por saber os resultados simultáneos que por quedar tranquilo na banqueta; Hugo Mallo que fai o pallaso cos afeccionados; Roberto Lago que se tatúa o escudo; un porteiro que non xogou ningún partido en Primeira con 17 anos; un capitán que apenas protesta ós colexiados… Con semellante macarrada, menos mal que estaban Pranjic, Cabral ou Park para salvarnos. Claro que tamén estaban outros estranxeiros, como o De Lucas bebedor de cervexa, un Bermejo con actitude paternalista, o Augusto Fernández que xamais loitou un balón ou un Krohn-Dehli incapaz de dar unha asistencia…
- A estrela estrelada. Herdeiro do trono deshabitado que deixara Gustavo López, Iago Aspas fallou cando máis o precisabamos. Goles cantados desperdiciados, poucas asistencias e unha chea de cartóns estúpidos. Non atinou tampouco ante os rivais directos, nin nos derbis, e o sábado, perdendo a batalla contra a súa besta negra Colotto, fixo que o Deportivo se salvara no noso lugar. Non hai máis que ver as súas bágoas. Deixa nove millóns e unha mala lembranza como o dianteiro máis mediocre e apático da canteira celeste.
- Fichaxes ineficaces e cambio de adestrador. Agás Orellana e os anteditos Pranjic e Park, fichaxes coma Javi Varas, Demidov, Krohn-Dehli, Augusto e os canteiráns Madinda, Jonny e Rubén, deixaron ben claro que a planificación foi nefasta. O cambio de adestrador, que mellorou nun 50% o promedio de puntos acadado por Herrera, acabou por rebentar a un equipo xa de por si inconsistente. A clave puido ter sido a chegada de Salva Ballesta, pero nin esa oportunidade sería aproveitada.
- Afección inconsciente e normalización do celtismo. Outro tanto do mesmo. Unha afección que co seu equipo no último posto non o critica, non lle asubía e, peor aínda, vai recibir ós xogadores para animalos. Unha bancada tan teimosa, con tan pouco criterio, que pode agardar? Dende o último descenso, a montaña rusa que levou ó equipo da UEFA á Champions, da Champions a Segunda, despois á UEFA unha vez máis e de volta a Segunda, deixou ós afeccionados mareados, sen sabían a que aterse e con ganas de vomitar. Sería preciso pasar por unha cura dolorosa, un mono espantoso de cinco anos a través de fortes tremores, suores fríos, febres delirantes e bocas resecas para ir esquecendo os lisérxicos efectos das drogas europeas e reconciliarse coa realidade dun equipo tradicionalmente modesto. Así, unha afección nova asumía o seu papel de vehículo do equipo cara a Primeira e, pouco a pouco, con algunhas dúbidas, foi enchendo as bancadas e berrando con máis forza. Unha vez se normalizou o celtismo, todo foi posible. O sábado, en medio dunha época convulsa e desesperanzadora, milleiros de persoas se xuntaron en Vigo para lembrar que a ledicia aínda é quen de xuntar ás masas. Ata Borja Oubiña se permitiu unha concesión á emoción: “O maior recordo da temporada é a madurez do público, ó que hai que felicitar. Ese sentimento de celtismo que hai agora na cidade é impagable”.
- Axudas arbitrais. É o único aspecto que fai cuestionarse os motivos do descenso. A conivencia deste colectivo co equipo vigués quedou clara no Camp Nou, no derbi de Balaídos, en Sevilla, nos penaltis asubiados en Mallorca e, ante todo, nas declaracións dos xogadores celestes.
- Un equipo saneado. Como ben amosaron as anteriores campañas, a Liga non é un escenario para os que xogan limpo. Quen non se “empluma” cunhas débedas terribles non terá a menor opción de facer un equipo digno de conservar a categoría. O descenso castigará ós “pringaos” que cumpran co seu deber e a permanencia fará que os Agapito, Lendoiro, Pina e compañía vaian tirando ata que chegue un jeque que se coma o marrón.
Concluída esta fase de observación, chegamos á conclusión da que partiamos. O Celta non aprendeu nada e baixa a Segunda o un de xuño de 2013. Fin. Para non esquecer os motivos sentimentais, remataremos engadindo: “é unha mágoa”.
Entre unhas cuncas de viño celeste, xa co sol celeste albiscando trala ponte de Rande, o meu amigo e máis eu relemos o artigo un par de veces. Á marxe das incorreccións ortográficas e as incoherencias sintácticas propias dunha noite tan confusa, o contido era o que buscabamos, mais a conclusión non casaba por completo cos razoamentos. Non posuía toda a solidez que agardabamos. “Tío, non será que ó final si que nos salvamos?” E entón durmimos un sono celeste.
Ó espertar á mañá seguinte, sentinme como aquela vez que ligara cunha rapaza tan, tan guapa, que ó espirse sorprendeume que non fora un tío. Era tan bo como parecía. O amencer, a ría, os edificios, as árbores…, alleos á parafernalia futbolística, colleran, non obstante, o brillo que dende había uns meses foran perdendo, un brillo que gañaran en xuño do ano pasado ante o Córdoba, ese escintilar metálico, como lavado por unha chuvia fresca e que implicitamente nos lembraba que Vigo seguía a ser de Primeira.
Foto de portada: Atlántico Diario