Contos sonoros da man de Daniel Minimalia

12 Decembro, 2012

Fai unhas semanas chegou a min un tema chamado Akainik e composto por Daniel Minimalia. Este músico residente en Ourense e nacido en Vitoria debutou fai case dous meses co seu primeiro disco en solitario, “Cuentos Sonoros“. Sorprendeume o material que atopei por Internet e decidín levar a miña cámara á actuación que ofrecía na Sala Arteria Noroeste o pasado 22 de novembro. O local situado no edificio da SGAE de Santiago de Compostela era pequeno pero acolledor. A organización do evento permitiunos ós asistentes a entrada á sala antes de que acabase o ensaio e isto supuxo un desconcerto para os músicos. Os temas sucedíanse mentres se restablecía a comodidade entre a banda e o público, permanecendo estable ata a fin do concerto. Nese momento decidín achegarme ata Daniel para pedirlle unha futura entrevista. Citámonos o mércores da semana seguinte na Praza de Galicia.

O 28 de novembro facía frío e caía poalla. Esperábame á saída do aparcadoiro un Daniel Minimalia canso polo actual ritmo precipitado da súa carreira musical. As radios españolas e os críticos dos medios implicáronse co produto, que está a ter unha moi boa acollida. O frío fixo que acelerásemos o paso ata o bar M*. Tomámonos un tempo de respiro mentres nos servían os cafés e pouco despois comezamos a entrevista.

Estás casado? tes fillos? (risas) Non, en serio, para aqueles que non te coñezan, quen é Daniel Minimalia?

É un músico que acaba de sacar un disco moi arriscado. Intentei contar historias con melodías de guitarras, pianos ou baixos nas que o importante é expresar. Espero telo conseguido.

Cando decides que o teu futuro se escribirá coas cordas dunha guitarra?

Ós trece anos. A culpa indirectamente foi de meu irmán que lle deu por tocar a guitarra. Por fortuna para min deixouna ás dúas semanas de empezar nun destes cursos da CCC. Debéronlle de gustar os anuncios. Eu xa escoitaba moita música desde pequeniño, cando tiña oito anos andaba sempre co meu walkman Casio. Lembro daquela época o disco “Rock & Ríos”. Non me acaba de convencer a discografía de Miguel Ríos pero ese en concreto paréceme boísimo.

Neste novo disco, “Cuentos Sonoros“, mesturas varios estilos: new age, clásico, rock… Que escoita un neno de pequeno para acabar compoñendo isto?

Pois fun moi prematuro no rock. Dende os oito anos ata os dezasete só escoitaba rock dos setenta. Deep Purple, Led Zeppelin, Thin Lizzy … de Héroes del Silencio era moi fanático. De feito aprendín a tocar a guitarra sacando de oído esas cancións que a min tanto me gustaban. A primeira canción que aprendín a tocar foi El estanque dos Héroes. Hai unha versión miña en YouTube deste tema. Ó mellor me animo a sacar un pequeno EP con catro ou cinco versións dos Héroes. Xa máis tarde, ós dezasete anos, comecei a escoitar outras cousas: música tradicional galega, moito blues, moito clásico… Todo isto pódese resumir en que me gusta a música e ó ser así atópome cousas interesantes en calquera tipo de xénero.

Pertences a esa xeración que escoitaba unha e outra vez os discos nun formato tanxible. Eran unha obra completa e redonda pois nun álbum cada canción di algo e completa á seguinte. Se agora, xa que estamos preto do Nadal, tiveras que facer unha cesta que aparte de turrón levase cinco discos, cales meterías?

Vou tirar de clásicos: o “Made in Japan” de Deep Purple, o “Rock & Ríos” de Miguel Ríos, o disco número 1 de Led Zeppelin – que foi o primeiro en chegar ás miñas mans-, “Echos” de Pink Floyd e o primeiro disco de Micah P Hinson que contén o tema Beneath the rose, “Micah P. Hinson and the Gospel of Progress”.

E sen contar con este último, non escollerías a ningún artista actual?

Non, aínda que escoito moito a unha rapaza francesa que se chama Zaz que só ten un disco.

O vozarrón desa muller ten a súa localización nas rúas.

Si, eu coñecina polo vídeo de Je veux no que canta na rúa. É unha cousa que envexo da xente que fai outra música que non é como a miña. O estilo que eu fago, salvo algúns temas, non é defendible se non é nun local.

Que estilo se atopará quen non te coñeza nesta túa primeira gravación?

En canto a xénero musical algo moi ecléctico: clásico, new age, rock, música étnica, rock sinfónico e, se me apuras, ata metal melódico nalgunha parte de Un extraño viaje. É unha música para degustar escoitándoa na casa ou nun concerto; que ninguén o poña cun cubata na man ás tres da mañá (risas).

No disco compós á tristeza pero tamén está cheo de cancións que avivan ó público. O instrumental ten o poder de envolver a quen o escoita, que buscas transmitir co disco?

Busco transmitir en xeral, sexa o sentimento que sexa. É un disco moi heteroxéneo no que abundan os temas melancólicos, quizabes porque eu son así. Sempre fun un pouco moñas, desto de quedarme mirando ó horizonte (risas). Ademais son dramático, non podo ver nin o telediario. Cada persoa ten unha sensibilidade diferente e atopará no disco cadansúa lectura.

Canta revelación de ti mesmo hai neste primeiro traballo en solitario?

Toda, de verdade que estou moi contento co disco porque fai un par de meses escoiteino e vin calcada a miña personalidade nel.

(Interrompe a nosa conversa unha meniña que se achega á nosa mesa e se queda mirando para nós. Rápido aparece a súa nai que lle explica que non debe molestarnos mentres estamos estudando. Marchan as dúas deixándonos cun sorriso e coa conversa retomada)

Micah P Hinson é un artista que relata a súa experiencia nas letras das cancións. O teu eido é o instrumental, de que maneira contas a túa historia a través dos temas?

É moi complexo facer un tema escapando das letras e que conte algo. De feito tardo meses en compoñer algunha canción, sobre todo se xogas con moitos instrumentos para que cada un teña o seu papel concreto e vaian subindo a intensidade da canción. Eu a verdade inspírome nas miñas vivencias persoais e existencias relacionadas co paso do tempo e a morte; Al decir adiós compúxena cando perdín dous familiares nunha semana. E outras historias invéntoas, para iso está a imaxinación. Traduzo a notas un conto coa súa introdución, o seu nó e o seu desenlace.

Entrevistado por Tato Puerto de Radio 3 e Pilar Tabares de RNE-Radio 1, onde fuches escollido como Artista da Semana, un artigo na revista “Guitarristas” que te compara con Mike Olfield, o videoclip de Páramos Lejanos catalogado como o destacado da semana polo portal de información da India “Firspot” … e non sigo porque xa poucas semanas libres quedan nas que destacar.

(Risas) Levo con moita tranquilidade todo iso. No futuro teño moitas datas e posibles noticias do estranxeiro pero debo ser un bicho raro porque o tomo con moita tranquilidade; como teño que tomarmo xa sexan vitorias ou derrotas. Alégrome moito de que estea gustando e que a crítica sexa tan xenerosa comigo pero dixíroa moi ben. Paréceme contraproducente obsesionarse con titulares, non trae nada bo. Espero chegar a ter o éxito xusto.

Pero este éxito do comezo si é necesario para darte a coñecer. Sei que non che gusta que te identifiquen como o Mike Olfield galego. Como queres construír a túa identidade para que te coñezan como Daniel Minimalia?

Esa é unha necesidade lóxica que teñen os medios de compararte con outros artistas. O “é como tal” unido a que o meu traballo é instrumental e que hai poucos proxectos coñecidos neste eido, fan que cancións como Páramos Lejanos, que é moi new age, recorde á música de Mike Olfield. Pero son maiores as diferenzas que as semellanzas. Din que saque peito por esa comparación pero non me gusta. Eu son Daniel Minimalia e espero cos anos ser coñecido por un estilo propio.

Daniel Minimalia ©Sara Yáñez

Por que Daniel Minimalia?

Primeiro por poñer unha máscara que disfrace e separe o músico da persoa, inda que non creo que haxa moita diferenza no meu caso. Minimalia é un derivado do minimalismo xa que comparto con esta corrente artística a filosofía de transmitir o esencial; aínda que só sexa con un par de cores, un par de notas ou dándolle cun pau a unha pedra.

Antes de debutar en solitario en que proxectos estiveches metido?

En moitos. Todos quixemos ser estrelas do rock e por aí foron os tiros. Deixei o segundo dos grupos, Cirkus, fai seis anos porque estaba un pouco afogado. Creo que musicalmente o rock xa cumpriu o seu ciclo vital. Resulta complicado aportar algo novo, aínda que Muse si soubo como facelo. Os grupos son moi complexos en canto á composición e á convivencia pois é difícil atopar a un conxunto de persoas que sexan parecidos tanto na maneira de pensar como na maneira de traballar. A xente non lle di “no” ás cousas e á larga non se sacrifican polos proxectos. Así que despois de deixar un pouco o rock comecei a tocar moitos instrumentos e a gravar por min mesmo nun pequeno estudio que teño na casa. Empecei a casa polo tellado e gravei só. Colaborei con grupos de música tradicional e fixen traballiños soltos.

Anuncios tamén.

Non creo que o volva facer na miña vida. Pareceume unha experiencia horrenda. Fixen un traballo para Skoda fai un ano aproximadamente e sentinme fatal. As miñas musas non están no interior dos coches.

Fálame deses proxectos feitos videoclip que circulan pola rede.

O de Páramos Lejanos foi sinxelo pois tiña moi claro o que quería cando fixen a canción. Non é a miña preferida pero coñecía a David González, un director de Ourense ó que lle fixera a música para un documental, e eu xa tiña o guión definido co que quería no vídeo. Leveillo, montoume o presuposto e comezamos a rodalo no Auditorio de Ourense. Algunhas imaxes de exterior son de arquivo e outras son un 3D que fixo unha empresa de A Coruña. É un tema moi relaxante e sobre todo moi evocador. Empreguei a imaxinación e visualicei esas néboas e esas montañas que aparecen no vídeo. E ós da India parece ser que lles gustou. Xente marabillosa.

O outro videoclip é o de Sonata para un día cualquiera, que en Arxentina se coñece como “Amor de zapatillas” pola historia da que trata o vídeo.

A verdade é que me fan antes caso nas Quimbambas que en Radio Ourense. Non houbo punto intermedio. Antes colleume Radio 3 que os da casa (risas). Sonata para un día cualquiera compúxena como un exercicio. Quería facer unha banda sonora para un día normal no que te levantas, almorzas e compras iogures no supermercado; logo coñecín a unha chica que estaba facendo para a universidade unha stop motion de zapatillas. Chameina, pedinlle o vídeo e fixen unha adaptación: unha historia dun par de zapatillas que se levanta, almorza, baixa á rúa, atópase con outras zapatillas, namóranse … e o final non volo conto. O que tiña pensado na cabeza transformouse en zapatillas.

Onde cres que radican estes primeiros latexos do teu éxito?

Non hai fórmula patentada para isto pero creo que por diferente. Por facer un traballo que ninguén se atrevía a facer e saírme do rabaño, do redil. Quizabes influíu tamén a maneira de levar a miña carreira artística dunha maneira un tanto tola.

Que tal o EP dixital que precedeu ó álbum?

Moi ben. Saqueino a comezos de ano como un pequeno aviso. Fíxeno sobre todo para as redes sociais coincidindo coa creación do meu perfil en Facebook e Twitter como solista. O que quería era chamar un pouco a atención e que a xente coñecese o meu traballo como anticipo do disco.

Fálame do que hai detrás deste disco. Que hai da figura do produtor?

Empecei a gravar Cuentos Sonoros con Sebastián Mato e foi quen me produciu os seis ou sete primeiros temas. Axudoume e aprendín moito, sobre todo en tema de mesturas e sons electrónicos, pero despois o disco remateino eu só na casa.

Como financias o teu traballo?

Co diñeiro do meu peto. Pedín un préstamo, endebedeime e agora estou casado cun banco. Uns teñen hipotecas, outros teñen que pagarlle a educación ós fillos e eu teño que sacar adiante a miña música. Dende o punto de vista económico non me saíu nada rendible pero merece a pena polo que estou conseguindo. Se non tes unha discográfica detrás tes que botarlle moitas narices ó asunto. Son moitos gastos: as horas de gravación do estudio, alugar unha furgoneta, manter a seis músicos… A organización dun concerto supón moitos gastos e riscos. Non toco na casa, estamos indo a sitios onde non se coñece a Daniel Minimalia, pero é o que teño que facer. O espírito do músico ten que ser aventureiro e si queres facer cousas estás moi equivocado se só tocas ó redor da casa. Ninguén te vai chamar, tes que revelarte e probar en sitios novos. Se se queren conseguir cousas grandes hai que arriscarse ó grande. Ó primeiro concerto viñeron once persoas. Eu corro con todos os gastos, tireime a unha piscina sen auga e saíume ben.

Por qué te lanzas a publicar un disco nos tempos que corren?

Porque só temos unha vida e o único sentido que lle podía atopar era este. É un proxecto persoal no que me deixei a alma. No disco vai exposta a miña maneira de ver as cousas. Rompín co meu traballo e coa miña vida para tirarme á piscina e facer isto. Se teño un oco na música ten que ser co que a min me gustaba, co que tiña que ser. Custoume moito porque me deixou tirado moita xente que me ía apoiar vendo o que facía. Eu non fago máis do mesmo. “Estás tolo”, “vaste arruinar”. Nesto último tiñan razón pero estou contento co resultado. Inda que me fose ben facendo outro tipo de música non cambio o camiño que tomei.

Se cada época ten a súa música, cal é o estilo polo que se recordarán estas primeiras décadas do século XXI?

Pois creo que no extremismo da industria musical, sobre todo no que a industria se refire. Nos noventa aínda había grupos pero hoxe en día está todo dirixido desde os despachos. Todo se basa no produtor de turno que pon os cartos e escolle a unha rapaza ou un rapaz que canta ben. Por iso a maioría son solistas, porque son produtos do mercado.

Aí está a diferenza entre o intérprete e o artista.

Si, agora case todas as listas de vendas se enchen con intérpretes. Algúns artistas incorporan extravagancias pero musicalmente aportan pouco. De feito as cancións que máis triúnfan xa están preparadas antes de escoller a quen mellor as interprete.

Internet fixo minguar esa calidade analóxica dos discos da que falabamos ó principio pero os beneficios están claros. Pódense dar a coñecer grupos que non son produtos das grandes industrias.

Ese é un aspecto moi positivo de que a túa música poida circular libremente por Internet. O que si é que xa se empeza a ver un pouco de saturación porque é moi sinxelo montar un MySpace ou un Facebook e colgar alí as túas cancións. Pero xa se me empeza a parecer un pouco á televisión. De feito a min xa me chaman de Facebook ou de YouTube para que pague se quero que a miña música estea visible ou enriba nas buscas de Google ou YouTube.

Como vos afecta ós artistas a subida do IVA en cultura do 8 ó 21 por cento?

Aféctanos dunha maneira bestial. Non se valora a cultura e isto tradúcese claramente nos recortes e na subida do IVA. A cada paso que das hai que gastar moitos cartos. Sempre foi moi complexo sobresaír na música e agora é moito máis custoso dende o punto de vista económico. No meu caso estouno a afrontar persoalmente. Agora é o punto no que quero que a xente goce co que fago. De feito en Madrid puxen as entradas a só sete euros. Creo que podemos chegar entre todos a un certo equilibrio. Eu non preciso un BMW para ser feliz mentres me de para seguir facendo música. Con iso xa me chega. Creo que hai xente que está moi viciada neste ambiente: “eu non traballo sen manager”, “eu non poño a miña entrada por menos de 15 euros”, “eu non sei que”. Supoño que hai moita xente que non ten os pés na terra.

E aparte deste tipo de trabas económicas e políticas, o respeto pola cultura non depende un pouco da concienciación de todos?

Si, antes esquecéuseme comentarche un aspecto negativo das facilidades de Internet. Ofrecer algo de balde fai que a xente desvalorice o produto. A nivel promoción está moi ben pero cando á xente lle das algo de maneira sinxela e gratuíta non o valora. O perigo está cando Internet é todo: podes ver un directo do artista, podes escoitar o disco, ler entrevistas… O cen por cen é Internet. Toca fulanito de tal a trinta quilómetros e non se fai o esforzo de ir porque temos o directo na casa. Paréceme un pouco perigoso. A veces a xente esquécese de que – aviso a navegantes – os músicos tamén pagan facturas. Eu chego a Mercadona e a caixeira non me perdoa nada.

Onde mellor se coñece un músico é nun concerto en vivo.

É onde tes que gustar á xente. Hoxe en día non temos outra maneira de ingresar cartos que non sexa dos concertos ou dunha reducida venda de discos. Para os que non somos fillos de Julio Iglesias, se non hai apoio económico como lle sucede ó 80 ou 90 por cento dos grupos, iso é o único que nos queda. E se se perde iso a música estará fría.

Que me tes que contar do concerto de presentación do 22 de novembro?

A eso case me tes que responder ti.

Pero a que ten a gravadora son eu. Como te sentiches aquel xoves?

Eu sempre que toco nun escenario me sinto moi ben. Ademais amosarlle á xente o que fixeches é o fin último de gravar un disco. Salvando os problemas técnicos do comezo do concerto o resto estivo ben. Primeiro que a organización permita que a xente entre na sala sen ter rematadas as probas de son, despois alguén andara na ecualización da miña guitarra e soaba fatal; apágase o monitor e non escoito o teclado, sóltase un cable dun aparato que temos para montar arranxos electrónicos e reiníciase comezando a sonar un tema que non estaba programado. Cando mirei para atrás para saber que pasaba soltóuseme unha corda, estragóuselle o cable ó baixista e entrou tarde; houbo un momento que estiven a punto de dicir: “repetimos, esta non vale”, pero son cousas do directo.

(A meniña de antes regresa ó noso carón e sinálanos co dedo cun sorriso na cara. Detrás volve a nai, que repite o proceso anterior para que nós poidamos seguir estudando)

Preséntanos ós teus músicos. Un grupo curioso e variado.

Bastante variado é o disco e a xente que está nel. Desde a nacionalidade como as influencias musicais. Na batería teño a Marcos Pérez que é a miña man dereita. Cedeume o local onde ensaiar e é desa xente que me está a axudar moito. Detrás da percusión está Ulises Pobuta que é arxentino e ven da música tradicional arxentina. Pablo Scarpa é uruguaio e toca o baixo; ven do mundo das orquestras como Tamara Pérez, á voz. O outro guitarrista, Daniel Araújo, ven do Metal. É un animal, ten forza bruta. Quen se encargaba dos teclados, Raquel Pato – irmá de Cristina Pato -, está de baixa por maternidade así que Xavier Vaz está de substituto durante uns meses. “O butanito”, que se veu ó concerto cun xersei laranxa (risas). Todos son bos músicos. O proceso de gravación do disco foi longo e o de buscar xente apropiada para o directo foino moito máis. Creo que pasaron polo local de ensaio como vinte músicos para que en directo o disco soase ben.

Hai unha frase de Arnolf Schoenberg que di: “La música no debe confortar al público si no excitarla”. Que ambiente buscades conseguir nos concertos?

Pois axitar as sensacións e as emocións da xente, que lle revolva as tripas e sintan o mesmo que sentín eu cando compuxen as cancións. Queremos envolver á xente nas nosas tesituras.

Por que un concerto na SGAE?

Puxéronse en contacto comigo e facilitáronme as condicións para tocar alí. Pouco máis.

Como distribúes a túa música?

Pois coa miña man suxeitando unha bolsa chea de CDs para repartir nos concertos e nas radios. Agora, grazas ó pulo que está tendo o lanzamento, estará dispoñible nas FNAC de toda España e nas grandes plataformas tipo El Corte Inglés ou Carrefour. Pero sobre todo a distribución é por vía directa.

E Internet?

Está en dispoñible en iTunes, Spotify e Amazon.

O que lle gusta ós consumidores cando buscan no expositor da tenda de discos é que o formato CD aporte algo distinto. Para o deseño do seguinte álbum tes algo pensado?

Tiña a idea para este primeiro disco de facelo en cartón despregable, pero iso tiña o seu prezo. Custábame un diñeiral e non merecía a pena; gastouse en gasolina para a furgoneta. Pero para o seguinte álbum claro que o intentarei, xa che comentarei o resultado a finais de ano. Agora todo se basa no diñeiro… “Non estás facendo o que vende, Daniel”, acabei hasta as narices desa frase (risas).

Que máis proxectos tes na cabeza para un futuro?

Pois de calma nada (risas). Xa comecei a gravar o segundo disco e quero sacalo a finais de 2014; o primeiro disco foron catro anos de preparación. Polo demais estou gravando o terceiro videoclip co tema El vals del trapecista. Trátase da historia dun pequeno elefante que nace nunha familia elefante burguesa e que decide un día traballar nun circo. O pai traballa nun banco e non acepta a decisión. Tranquilos que é como un tebeo animado, non utilizo animais de verdade.

Non fuches buscar elefantes.

No, aínda que ó mellor me deixaban algún na India agora que teño contactos.

Sería coma nos Simpsons.

Un Pisoni (risas). Tamén vou comezar un proxecto con Rubén Ríos, o actor protagonista de Vilamor, facéndolle música a un traballo audiovisual que ten pensado.

Que pregunta che gustaría que che fixese?
(…) A pregunta non a sei. O que quero é agradecer dunha maneira real a todos aqueles que me están a dar o seu apoio.

E se ó final acaba o Mundo neste 2012?
No, non, no, que aínda estou empezando.

Que bo fixeches polo de agora?
Polo xeral tratei ben á xente que se acercou a min nalgún momento ou ós meus círculos.

Que é a música?
Alguén dixo que era unha diosa ramera. A min a música paréceme a maneira de transmitir os sentimentos que non poden ser ditos con palabras. A miña inspiración nace de aí. Creo que todos temos eses sentimentos.

O lugar común de todo.
Pois si, unha linguaxe, unha maneira de expresarse que todo o mundo pode entender. Non atopei nin sei de ninguén que odie a música.

Hainos.
Hai?, si? E que lles pasa?

Unha frase predilecta.
Non sei se era así textualmente pero sempre tiven unha gravada nestes anos nos que ninguén cría no que estaba facendo. É unha de Mark Twain que di que “la gente pequeña tratará de empequeñecer tus ambiciones, sin embargo la gente grande te hará sentir que tu también puedes llegar a ser grande”. Non fagas caso ós demais, ti fai o que creas conveniente e xa atoparás a alguén que che de unha palmadiña nas costas.

Con que disfruta Daniel Minimalia?
Pois facendo cancións e tocándoas. Agora quero tocar todos os días, xa non dúas veces ó mes.

Máis información sobre o artista na súa web.