Afiliados ó de sempre
Os máis vellos non saben que facer cos domingos. Prefiren os días normais, nos que as horas non se alargan nun transcorrer lento. Á vez, certas xeracións anteriores refúxianse na resaca durante horas acompañados do portátil. A época universitaria en Compostela transforma os xoves e venres en domingos. Días nos que unha nebulosa branca enmarca o campo de visión duns ollos medio pechados, xornadas de volta á casa pola fin de semana.
Despois dunha tarde lenta de sexta feira consegues poñerte en marcha. Dirección: estación de autobuses. Exclúo aquí á xente pro que torna á casa en tren ou en coche particular.
– O que se leva agora é o retro!
– E a gasolina está moi cara!
– E os peaxes? Un atraco a man armada e rostro coñecido.
Unha vez lin: “tantas mans para transformar o mundo e tan poucas miradas para contemplalo”, unha famosa frase do escritor francés Julien Gracq. Dende entón observo. Nese fatídico venres de resaca, cal monicreque incapaz de reaccionar de maneira rápida, crin preciso ver sen estar; empregar esa capacidade nosa de narradores omniscientes.
Alguén estivo algunha vez na cafetería da estación de autobuses? Pois ás 20:40, quince minutos antes de coller o bus, decidín pousar a mirada nela. Resultoume unha combinación absurda e docemente encantadora. A música que poñen neste bar é semellante ós fíos musicais dos ascensores; ou ás bandas sonoras de saturninos filmes de amor. Os camareiros, practicamente inmóbeis, sérvenche o pedido dunha maneira mecánica, fría. Mais cando falan – cos clientes ou entre eles – gardan un parecer cos taberneiros dos pobos da Galicia interior.
Cun café diante e sen xornais dispoñibles, senteime preto dunha parella de peregrinos: ela francesa, el americano. Conversaban sobre arte. Do outro lado, cinco mesas ocupadas por descoñecidos con cadansúas historias que me dediquei a imaxinar (a todos nos gusta facer isto de vez en cando). A medio café, o camareiro conseguiu que todos os clientes alí presentes nos fósemos levantando ó seu paso. A metafórica veneración obtívoa cunha fregona que pasaba freneticamente polo chan. Cando me vin de pe, rodeada de estraños, rin pensando no que Jim Morrison cantaba: “people are strange when you’re a stranger”. Maldita resaca.
Xa no autobús, entre cabezada e toqueneo, os recordos da noite anterior víñanme como flashes luminosos entre pedras humedecidas. O percorrido pola zona vella segue tendo, despois de catro anos, unha estrutura centrada no binomio Tarasca + Avante. O pasado xoves, unha primeira parada levounos ó Curruncho: un pequeno, acolledor e afamado loca-l da noite santiaguesa. Cometeron o vil sacrilexio de combinar whisky con Pepsi así que despois dunha única copa puxemos rumbo ó Tarasca. O punto positivo conseguírono regalándonos cadanseu caramelo con pau e pica pica. Ese momento no que a expresión “deixar un bo sabor de boca” se volve literal recordoume a unha frase que escoitei pola rúa días antes das eleccións galegas. Era unha nena de aproximadamente dez anos que lle preguntaba ó seu pai: “Papá, quedan na casa caramelos dos que che deu Feijóo?”.
Chegando ó Tarasca sorprendeume de novo a visión dun personaxe mítico que vixiaba a porta de entrada ó bar. Botas de tacón baixo, medias de rede co tiro polos xeonllos, minisaia, camiseta curta que deixaba entrever a súa abrupta barriga peluda de embigo decorado, unha cara con máis ferros que Terminator e pelo indescritible. Dentro, o garito estaba case baleiro polo que despois dunha mil nove (para os que chaman ás cousas polo seu nome: 1906) ou dun licor café – para gustos-, marchamos en busca de aventuras. Atrás quedaba o suxeito que antes mencionei balanceándose ó ritmo da música do Tarasca, mestura de sons indios e pandeiretas.
Non nos apetecía dar voltas baixo a choiva miúda buscando un novo refuxio así que fomos ó seguro: o Avante. A unha hora decentemente europea (02:30), o local permite o acceso sen dificultade ó fondo da sala de arriba, aquela da que só podemos ver a barra cando chegamos máis tarde das 3:30. Unha cervexa tomada con tranquilidade, nun ambiente caldeado e coroado co Sarri, sarri de Kortatu, serviulle de preludio ó noso regreso ó Tarasca. A cantidade de xente aumentara considerablemente converténdose nunha mole de xeracións educadas co Xabarín Club, un señor programa – en galego – que nos seus mellores tempos fixo chegar o rock, o folk, o bravú e o punk ós pequenos.
– O meu máis sentido pésame ós orfos da calidade dos produtos televisivos para nenos.
Os presentes no bar seguimos a cantar de orella cancións enteiras do porco skin, mentres aquilo se ía convertendo nunha lavadora humana. O bar encheuse dun conglomerado de persoas diversas movéndose ó unísono, sen espazo vital e individual posible. Saír a tomar o aire foi toda unha liberación que nos conduciu ó de sempre: os mesmos locais da zona nova. Santiago de Compostela ofrece alternativas que xa non buscamos. Non hai ganas. Visitamos unha e outra vez os inmutables lugares que recordan tempos que foron mellores. Xusto nese momento no que o equilibrio entre o resto de mortais produce comodidade e lembranza, entón estamos ben. Esta cidade universitaria segue viva. A xente sae. Os bares énchense – con mellor ou peor ambiente – e nós escapamos das multitudes. ¿”Éche a edá“?